De kogel is door de kerk. De Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd heeft bepaald dat ziekenhuizen zelf goedkopere medicijnen mogen maken. Dit is voor de ziekenhuizen een doorbraak in hun strijd tegen exorbitant dure geneesmiddelen. Het oordeel volgde op het onderzoek dat de inspectie deed naar de bereiding door Amsterdam UMC van een medicijn tegen een stofwisselingsziekte.
Goedkopere medicijnen
Wat houdt deze ontwikkeling precies in? Ziekenhuizen mogen in hun eigen apotheek medicijnen maken zodat ze deze tegen een lagere prijs aan patiënten kunnen verstrekken dan dat een farmaceutisch bedrijf dat nu doet. Zo kunnen ze, als ze aan bepaalde regels voldoen, een exclusieve handelsvergunning van een medicijnfabrikant omzeilen.
Hoofdinspecteur Marina Eckenhausen van de inspectiedienst verwoordt het als volgt: “Wij constateren in deze zaak dat de wet dit soort bereiding van medicijnen toestaat. Maar dan moet het wel met een veilige grondstof gebeuren.”
Omvangrijkere medicijnproductie door ziekenhuizen
Magistrale bereiding op kleine schaal – een apotheker maakt dan een bepaald medicijn voor één of twee patiënten – komt al regelmatig voor, maar Amsterdam UMC doet dit nu op grotere schaal. Met de uitspraak lijkt de weg vrij voor ziekenhuizen om medicijnproductie op nóg omvangrijkere schaal te doen.
Single-use biedt kansen voor ziekenhuizen
Ik verwacht dat ziekenhuizen bij het ontwikkelen en produceren van medicijnen in eigen huis bijzonder goed uit de voeten kunnen met single-use technologie. Door de lage investeringskosten van single-use systemen kunnen ze eenvoudiger experimenteren zonder dat ze meteen dure apparatuur moeten aanschaffen. Daarbij zijn single-use systemen ook ideaal voor productie op kleine schaal, wat in ziekenhuizen toch nog vaak zal voorkomen. Reinigen tussen de productieprocessen door is niet nodig. Zo besparen ziekenhuisapothekers met single-use componenten dus ook op reinigings- en validatiekosten. En uiteindelijk is het gebruik van single-use minder belastend voor het milieu dan het reinigen van systemen.
Geneesmiddelen op maat
Medicijnen worden tegenwoordig steeds meer afgestemd op een specifieke ziekte of groep patiënten. Hierdoor richt de ontwikkeling van medicijnen zich vaker op kleine productiehoeveelheden in plaats van bulk. Voor farmaceuten is het lastig hun productiesystemen hierop aan te passen en ze staan ook nog eens voor de uitdaging de kosten te beheersen. Grote farmaceuten missen hiervoor vaak de flexibiliteit. Juist hierdoor zie ik kansen voor de productie van specifieke medicijnen door ziekenhuizen.
Tijdswinst
Als single-use systemen door ziekenhuisapotheken worden ingezet, kunnen er snelle omsteltijden van product tot product worden behaald. Een traditionele opstelling van roestvrijstaal en glas moet je zorgvuldig reinigen tussen de verschillende batches door. En deze opstelling moet dan weer gesteriliseerd en opnieuw ingesteld en geijkt te worden. Dit kost tijd en tijdens deze werkzaamheden ligt de productie stil. Bij gebruik van single-use vervang je het single-use-gedeelte van de opstelling en je kunt door! Dat is goed nieuws, want naast de kostenbeheersing is ook de snelheid bij de productie van geneesmiddelen van levensbelang. Als wij hier met single-use technologie aan kunnen bijdragen, dan maakt dat mij een gelukkig mens.
