In 2016 is een eerste ziekenhuisapotheek in Nederland gestart met een automatische spuitenvulmachine. Zo konden zij sneller medicijnen maken en bleven de medicijnen langer houdbaar. Daardoor hoeven verpleegkundigen niet langer de spuiten te bereiden op de afdeling. Het is een mooi voorbeeld van hoe single-use technologie de gezondheidszorg beter maakt. Niet alleen door kosten te besparen, maar temeer doordat er zo meer handen aan het bed beschikbaar zijn.
Destijds schreef Hitma al dat deze pioniersactie weleens een doorbraak kon zijn voor de acceptatie van single-use technologie onder de producerende ziekenhuisapothekers. Het afgelopen jaar hebben we een sterke toename gezien in aanvragen voor single-use assemblies die nodig zijn bij het geautomatiseerd uitvullen van spuiten. Daaruit kunnen we concluderen dat meer producerende apothekers overgaan op geautomatiseerd afvullen van spuiten.
Aandacht voor juist gebruik single-use
Toch zijn nog niet alle apothekers die hiermee te maken hebben, overtuigd van het gebruik van single-use assemblies. Daarnaast lijkt er ook weinig aandacht te zijn voor de risico’s die verkeerd gebruik van single-use technologie met zich meebrengt. Het is niet voor niks dat er in de recent vernieuwde GMP-richtlijnen veel aandacht aan single-use technologie wordt besteed.
Zo wordt er in productie-apotheken van ziekenhuizen nog weleens gebruik gemaakt van peroxide-cured silicone materiaal. Voor farmaceutische toepassingen raad ik normaliter aan platinum-cured silicone materiaal te gebruiken. Het verschil zit hem in de uithardingsmethode, ook wel de polymerisatiereactie genoemd.
Platinum-cured houdt in dat er platinum als katalysator wordt gebruikt om de polymerisatiereactie te laten verlopen. Het eindresultaat is zuiver silicone dat geen restproduct bevat.
Peroxide-cured houdt in dat er vrije radicalen worden gebruikt om de polymerisatie reactie te laten verlopen. Deze vrije radicalen zijn afkomstig van peroxideverbindingen. Het eindresultaat is silicone materiaal dat nog restproduct bevat. In de regel is peroxide-cured silicone 3 tot 4 keer goedkoper dan platinum-cured silicone.
Verschillende materiaaleisen voor orale of intramusculaire medicijnen
De restproducten in peroxide-cured silicone zijn een potentiële bron van vervuiling van een medicijn, de zogenaamde extractables. Of deze vervuiling problematisch is hangt af van de toedieningsmethode van een medicijn. Wanneer peroxide-cured silicone-materiaal wordt gebruikt tijdens de productie van orale medicijnen (slikken) dan zijn de risico’s acceptabel. Wanneer het om intraveneuze of intramusculaire medicijnen (spuiten) gaat, dan is dat niet het geval. Vanwege het prijsverschil kiezen apothekers al snel voor peroxide-cured tubing, wat in bepaalde applicaties grote risico’s met zich meebrengt. Voor een applicatie als de spuitenvulmachine is het dus onverantwoord om goedkope peroxide-cured tubing te gebruiken.
Nieuwe kansen, nieuwe standaard
Juist voor de ziekenhuisapothekers bieden single-use assemblies de oplossing om zeer effectief gebruik te maken van de recente uitspraak dat ziekenhuizen zelf goedkoop medicijnen mogen maken die voorheen door de grote farmaceuten werden geproduceerd. Maar de sector moet zich er wel bewust van zijn dat er bij de nieuwe kansen ook een nieuwe standaard hoort.